PORTULACA OLERАCEA O‘SIMLIGINING KIMYOVIY XOSSALARI

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

Ibrohim Asqarov
Marvaroy Akbarova
Zulayho Smanova

Annotatsiya

Maqolada dorivor semiz o‘t o‘simligining biologik tuzilishi, kelib chiqishi, qadimdan shifobaxsh o‘simlik sifatida qadrlanishi, tarqalgan hududlari haqida va uning tarkibida uchraydigan flavanoidlar, alkaloidlar, terpenoidlar, organik kislotalar, vitaminlar, minerallar, omega-3 yog‘ kislotalari va ularning kimyoviy strukturalari bilan ko‘rsatilgan. Shifobaxsh semiz o‘t tarkibidagi moddalarning inson organizmidagi o‘rni va qaysi turdagi kasalliklarni davolashda yordam berishi haqida va turli xildagi xastaliklarni davolashda zamonaviy tibbiyot va xalq tabobatidagi ahamiyati, istiqbolli dorivor o‘simlik ekanligi, antioksidant, yallig‘lanishga qarshi, mikroblarga qarshi, gipolipidemik, diabetga qarshi va boshqalarni o‘z ichiga olgan bir qator farmakologik faollikni namoyish etishi va bu o‘simlikdan oziq-ovqat qo‘shilmasi tayyorlanishi jamiyatimiz a’zolari tomonidan ishlatilayotgan sintetik dori vositalarini inson organizmiga salbiy ta’sirlarini oldini olish va kasalliklarni davolashda sintetik dori vositalarga nisbatan foydali ekanligi haqida keng ma’lumotlar bilan yoritilgan. Oziq-ovqat qo‘shilmasi ishlab chiqarish har tomonlama qulay ekanligi: xomashyo mahsulotlarini arzon tushishi, ekologik toza ekanligi, ishlab chiqarish jarayonlari murakkab emasligi va yurtimizning deyarli barcha hududlarida o‘sishi bu esa xomashyoni izlash muammoga olib kelmasligi bo‘yicha ma’lumotlar keltirilgan.

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Bo‘lim
Ilmiy axborot
Mualliflar biografiyasi

Ibrohim Asqarov , National University of Uzbekistan

doctor of chemical sciences, professor National University of Uzbekistan

Marvaroy Akbarova , National University of Uzbekistan

is a doctoral student of the National University of Uzbekistan

Zulayho Smanova , National University of Uzbekistan

doctor of chemical sciences, professor National University of Uzbekistan

Foydalaniladigan adabiyotlar

. Аsqarov I.R. “Табобат қомуси” book. Тashkent “МУМТОЗ СЎЗ” 2019 (Askarov I.R. "Tabobat qomusi" book. Tashkent "MUMTAZ SOZ" 2019)

Аsqarov I.R. “Сирли табобат” book. Tashkent “Фан ва технологиялар нашриёт-матбаа уйи” – 2021 82-85 бетлар (2. Askarov I.R. "Sirli tabobat" book. Tashkent "Science and Technology Publishing House" - 2021 pp. 82-85)

A. S. Lee, J. S. Kim, Y. J. Lee, D. G. Kang, and H. S. Lee, “Anti- TNF-훼 activity of Portulaca oleracea in vascular yendothelial cells,” International Journal of Molecular Sciences, vol. 13, no. 5, 5628–5644 betlar., 2012.

X. J. Zhang, Y. B. Ji, Z. Y. Qu, J. C. Xia, and L. Wang, “Exper- imental studies on antibiotic functions of Portulaca oleracea L. in vitro,” Chinese Journal of Microecololgy, vol. 14, no. 6, 277–280 betlar., 2002.

Seema B. David B. Haytowitz M. Joanne M. USDA Database for the Flavonoid Content of Selected Foods/B. Seema //Nutrient Data Laboratory Beltsville Human Nutrition Research Center Agricultural Research Service U.S. Department of Agriculture-2013-c159.

K. Chan, M. W. Islam, M. Kamil yet al., “The analgesic and anti-inflammatory yeffects of Portulaca oleracea L. subsp. Sativa (Haw.) Celak,” Journal of Ethnopharmacology, vol. 73, no. 3, 445–451 betlar., 2000.

B. Chen, H. Zhou, W. Zhao, W. Zhou, Q. Yuan, and G. Yang, “Effects of aqueous yextract of Portulaca oleracea L. on oxidative stress and liver, spleen leptin, PAR훼 and FAS mRNA yexpression in high-fat diet induced mice,” Molecular Biology Reports, vol. 39, no. 8, 7981–7988 betlar., 2012.

A. N. Rashed, F. U. Afifi, and A. M. Disi, “Simple yevaluation of the wound healing activity of a crude yextract of Portulaca oleracea L. (growing in Jordan) in Mus musculus JVI-1,” Journal of Ethnopharmacology, vol. 88, no. 2-3, 131–136 betlar., 2003.

X. Xu, L. Yu, and G. Chen, “Determination of flavonoids in Portulaca oleracea L. by capillary electrophoresis with electro- chemical detection,” Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis, vol. 41, no. 2, 493–499 betlar., 2006.

H. B. Zhu, Y. Z. Wang, Y. X. Liu, Y. l. Xia, and T. Tang, “Anal- ysis of flavonoids in Portulaca oleracea L. by UV-vis spec- trophotometry with comparative study on different extraction technologies,” Food Analytical Methods, vol. 3, no. 2, 90–97 betlar., 2010.

Yan-Xi-Zhou, Hai-Liang Xin, Khalid Rahman and other. “Portulaca olerecea: A review of Phytochemistry and Pharmacological yeffects”. Hindawi Publis’hing Corporation Biomed Research International Volume 2015

Arshiya Sultana, Khaleequr Rahman.“Portulaca olerecea: A global panacea with yetnomedicinal and pharmacological potential”. “International journal of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences” Vol 5 Suppl 2, 2013

Ajay Kumara Sajana Sreedharana Arun Kumar Kashyapb PardeepSingh Nirala Ramchiaryd. “A review on bioactive phytochemicals and ethnopharmacological potential of purslane (Portulaca oleracea L.) ”. “ResearchSquare” volume 8, issue 1. January 2022.

Нассер Раудас Абдул Хаким. “Фармакогностическое исследование портулака огородного (Portulaca Oleracea L.)” Диссертaция на соискание ученой степени кандидата фармацевтических наук. Москва – 2021 (14. Nasser Raudas Abdul Hakim. “Pharmacognostic study of garden purslane (Portulaca Oleracea L.)” Thesis for the degree of Candidate of Pharmaceutical Sciences. Moscow - 2021)

Ushbu muallif(lar)ning maqolalari, eng ko‘p o‘qilgan