FLAVONOIDLAR VA ULARNING DIABETGA QARSHI TA'SIRLARI: HUJAYRA MEXANIZMLARI

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

Гулрух Собирова

Annotatsiya

Qandli diabet (QD) butun dunyo bo‘ylab keng tarqalgan metabolik kasallik bo‘lib, tashvishli kasalliklar darajasi va tibbiyot xodimlariga katta yuk. QD insulin sintezi, sekretsiyasi, retseptorlari bilan bog‘lanishi yoki insulin qarshiligining buzilishi tufayli qon glyukozasining ko‘tarilishi bilan tavsiflanadi. Semizlik, urbanizatsiya va genetik mutatsiyalar kabi ichki va tashqi omillar QD rivojlanish xavfini oshirishi mumkin. Flavonoidlar meva va sabzavotlarda, shuningdek qo‘ziqorinlarda ikkilamchi metabolit sifatida mavjud bo‘lgan fenolik birikmalardir. Ularning tuzilishi 15 ta uglerod skeletlari va uchta uglerod zanjiri bilan bog‘langan ikkita aromatik halqadan (A va B) iborat. Flavonoidlar yana 6 kichik sinfga bo‘linadi: flavonollar, flavonlar, flavanonlar, izoflavonlar, flavanollar va antosiyanidinlar. Tabiiy flavonoidlar diabetga qarshi ta'sirga ega. In vitro va hayvonlar modellari tadqiqotlari shuni ko‘rsatadiki, ular diabet va uning asoratlarini oldini olish qobiliyatiga ega. Ushbu sharhning maqsadi dietali flavonoidlarning diabetga qarshi ta'siri va tanlangan yo‘llar bo‘yicha ularning asosiy molekulyar mexanizmlari: glyukoza tashuvchisi, jigar fermentlari, tirozin kinaz inhibitori, AMPK, PPAR va NF-kB bo‘yicha mavjud bilimlarni umumlashtirishdir. Flavonoidlar glyukoza almashinuvini, jigar fermentlari faoliyatini va lipid profilini tartibga solish orqali diabet va uning asoratlari patogenezini yaxshilaydi. Ko‘pgina tadqiqotlar diabetga xos parhez flavonoidlarining ijobiy rolini ko‘rsatadi, ammo ta'sir qilish mexanizmlari va yon ta'siri ko‘proq tushuntirishni talab qiladi. Umuman olganda, flavonoidlar yordamida diabetni davolash mexanizmlarini yaxshiroq tushunish uchun ko‘proq tadqiqotlar talab etiladi.

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Bo‘lim
Biologiya
muallifning biografiyasi

Гулрух Собирова , Fergana State University

Ферганский государственный университет, преподаватель кафедры зоологии и общей биологии

Foydalaniladigan adabiyotlar

Граф Б.А., Милбери П.Е., Блумберг Дж.Б. Флавонолы, флавоны, флаваноны и здоровье человека: Эпидемиологические данные. Дж. Мед. Еда. 2005 г.; 8 : 281–290. дои: 10.1089/jmf.2005.8.281.

Дель Рио Д., Калани Л., Скаццина Ф., Джечиу Л., Кордеро К., Бригенти Ф. Биодоступность катехинов из готового к употреблению чая. Питание. 2010 г.; 26 :528–533. doi: 10.1016/j.nut.2009.06.013.

Джадхав Р., Пуччакаяла Г. Гипогликемическая и противодиабетическая активность флавоноидов: босвеллиевой кислоты, эллаговой кислоты, кверцетина, рутина на крысах с диабетом 2 типа, индуцированным стрептозотоцин-никотинамидом. Межд. Дж. Фарм. Фарм. наук. 2012 г.; 4 : 251–256.

МакКриммон Р.Дж., Шервин Р.С. Гипогликемия при диабете 1 типа. Диабет. 2010 г.; 59 : 2333–2339. дои: 10.2337/db10-0103

Нитур НТ, Ансари А.А., Найк С.Р. Антигипергликемическая активность рутина у крыс с диабетом, вызванным стрептозотоцином: эффект, опосредованный цитокинами, антиоксидантами и липидными биомаркерами. Индийский J. Exp. Биол. 2014 г.; 52 :720–727.

Онг К.С., Ху Х.Э. Влияние мирицетина на гликемию и метаболизм гликогена у диабетических крыс. Наука о жизни. 2000 г.; 67 : 1695–1705. doi: 10.1016/S0024-3205(00)00758-X.

Панче А.Н., Диван А.Д., Чандра С.Р. Флавоноиды: обзор. Дж. Нутр. наук. 2016 год; 5 :с47. дои: 10.1017/jns.2016.41.

Парик Х., Шарма С., Хаджа Б.С., Джайн К., Джайн Г.С. Оценка гипогликемического и антигипергликемического потенциала Tridax procumbens (Linn.) BMC Complement. Альтернативный. Мед. 2009 г.; 9:48 . дои: 10.1186/1472-6882-9-48.

Скалберт А., Уильямсон Г. Диетическое потребление и биодоступность полифенолов. Дж. Нутр. 2000 г.; 130 :2073–2085С. дои: 10.1093/jn/130.8.2073S.

Собирова,,Г. Х. (2023). ФЕНОЛЬНЫЕ АНТИОКСИДАНТЫ В ЛЕКАРСТВЕННЫХ ТРАВАХ. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 3 (11), 463-466.

Собирова,, Г. Х. (2023). ТИПЫ БИОЛОГИЧЕСКИ АКТИВНЫХ ДОБАВОК И ИХ РОЛЬ В СОВРЕМЕННОМ МИРЕ. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 3 (11), 467-469.

Собирова, Гулрух Хасан Кизи, & Рахимова, Дилфуза Хасанбаевна (2024). ФЛАВОНОИДЫ И ИХ АНТИДИАБЕТИЧЕСКИЕ ЭФФЕКТЫ. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social.

Филипп Дж., Ракка Д. Лечение диабета 2 типа: насколько безопасны современные терапевтические средства? Межд. Дж. Клин. Практика. 2009 г.; 63 :321–332. doi: 10.1111/j.1742-1241.2008.01980.x.

Ushbu muallif(lar)ning maqolalari, eng ko‘p o‘qilgan