ТАҲЛИЛИ ҚИЁСИИ ВОЖАҲОИ ИФОДАГАРИ  РАСМУ ОИНҲОИ МИЛЛӢ ДАР ГӮЙИШҲОИ ТОҶИКОНИ САРИОСИЁ  ВА САМАРҚАНД

Aziza Shukurova

Linguistics

No. 2 (2025): FarDU ilmiy xabarlari jurnali (FILOLOGIYA)

COMPARATIVE ANALYSIS OF VOCABULARY REPRESENTING NATIONAL RITUALS AND TRADITIONS IN THE DIALECTS OF THE TAJIKS OF SARIOSIYO AND SAMARKAND

Aziza Shukurova^▸^▾

PDF (Uzbek)

Submitted: March 20, 2025
Published: 2025-04-25

Abstract

Ushbu maqolada Sariosiyo va Samarqand tojiklari shevalarida milliy urf-odat va marosimlarni ifodalovchi leksik birliklarning qiyosiy tahlili amalga oshirilgan. Tadqiqot doirasida ushbu shevalarda keng qo‘llaniladigan va xalqning madaniy-ma’naviy merosi sifatida ahamiyat kasb etuvchi so‘zlar lingvistik jihatdan o‘rganilgan. Qadimdan Samarqand va Sariosiyo tojiklari, dunyoning boshqa xalqlari singari, o‘ziga xos urf-odat va an’analarga ega bo‘lib, ushbu qadriyatlar avloddan-avlodga o‘tib, hozirgi kungacha yetib kelgan. Shu nuqtai nazardan, maqolada ushbu ikki hudud shevalarida milliy marosim va rasm-rusumlarni ifodalovchi leksik birliklarning farqlari tahlil qilinadi hamda ularning madaniy va lingvistik xususiyatlari ilmiy-nazariy jihatdan baholanadi.

References

Бойбекова Р. Анъана ва урфу одатҳои миллии Самарқандиён // Р. Бойбекова. – Самарқанд 2020. – 101 саҳ.
Хонхӯҷаева А. Халқ маросимларига оид этнографик лексемалар // А. Хонхуҷаева. – Самарқанд 2021. – 130 саҳ.
Умари Хайём. Наврӯзнома. Душанбе: -Адиб, 2012, -355 саҳ.
Туғрал Н. Девон. Душанбе: -Пайванд, 2011. -765 саҳ.
Баротов Б. Кӯчкак – махзани фарҳанги мардумӣ // Б.Баротов. –Тошкент. “Турон замин зиё”, 2014. – 100 саҳ.
Аҳмадов Р. Наврӯзи ҳуҷастапай. - Душанбе; Ирфон, 2001.-145 саҳ.
Аҳмадов Р. Наврӯзи оламафрӯз.- Душанбе: Ирфон, 1978. -174 саҳ.
Аҳмадов Р. Фолклори маросимҳои мавсимии тоҷикони Осиёи Марказӣ. – Душанбе; Дониш, 2007. -465 саҳ..
Зеҳниева Ф. Сурудҳои маросимии тӯйи тоҷикон. – Душанбе: Дониш, 1978. 156 –саҳ..
Ҳакимов Н. Мусиқии ҷашни арӯсии тоҷикон. – Хуҷанд: Нури маърифат, 2003. -142 саҳ.
Ҷӯраев, М, Худайқулова, Л. Сурхондарё тӯй маросим фолклорининг ӯзига хос хусусиятлари. //Фар. ДУ. илмий хабарномаси. – Фарғона , 2005. - №3.-саҳ. 32-34.
Жӯраев, Д. “Келин тушди” маросими. – Тошкент: Республика халқ ижодиёти маркази, 2002. – 123 саҳ..
Шукурова, А. Вижагиҳои гуфтугӯии тоҷикони хуфарии ноҳияи Сариосиё // А. Шукурова//Ares. Academik rezearch in educational sciences, 2021, С. 1515-1519.
Шукурова, А. Таҳлили лексикӣ-қиёсии вожаҳои соҳаи урфу одатҳои мардумшиносӣ дар лаҳҷаи тоҷикони Хуфарии ноҳияи Сариосиё // А. Шукурова // Involta Innovation Scientifik Journal, 2023, - 70 саҳ.

[1] Бойбекова Р. Анъана ва урфу одатҳои миллии Самарқандиён // Р. Бойбекова. – Самарқанд 2020. – 101 саҳ.

[2] Хонхӯҷаева А. Халқ маросимларига оид этнографик лексемалар // А. Хонхуҷаева. – Самарқанд 2021. – 130 саҳ.

[3] Умари Хайём. Наврӯзнома. Душанбе: -Адиб, 2012, -355 саҳ.

[4] Туғрал Н. Девон. Душанбе: -Пайванд, 2011. -765 саҳ.

[5] Баротов Б. Кӯчкак – махзани фарҳанги мардумӣ // Б.Баротов. –Тошкент. “Турон замин зиё”, 2014. – 100 саҳ.

[6] Аҳмадов Р. Наврӯзи ҳуҷастапай. - Душанбе; Ирфон, 2001.-145 саҳ.

[7] Аҳмадов Р. Наврӯзи оламафрӯз.- Душанбе: Ирфон, 1978. -174 саҳ.

[8] Аҳмадов Р. Фолклори маросимҳои мавсимии тоҷикони Осиёи Марказӣ. – Душанбе; Дониш, 2007. -465 саҳ..

[9] Зеҳниева Ф. Сурудҳои маросимии тӯйи тоҷикон. – Душанбе: Дониш, 1978. 156 –саҳ..

[10] Ҳакимов Н. Мусиқии ҷашни арӯсии тоҷикон. – Хуҷанд: Нури маърифат, 2003. -142 саҳ.

[11] Ҷӯраев, М, Худайқулова, Л. Сурхондарё тӯй маросим фолклорининг ӯзига хос хусусиятлари. //Фар. ДУ. илмий хабарномаси. – Фарғона , 2005. - №3.-саҳ. 32-34.

[12] Жӯраев, Д. “Келин тушди” маросими. – Тошкент: Республика халқ ижодиёти маркази, 2002. – 123 саҳ..

[13] Шукурова, А. Вижагиҳои гуфтугӯии тоҷикони хуфарии ноҳияи Сариосиё // А. Шукурова//Ares. Academik rezearch in educational sciences, 2021, С. 1515-1519.

[14] Шукурова, А. Таҳлили лексикӣ-қиёсии вожаҳои соҳаи урфу одатҳои мардумшиносӣ дар лаҳҷаи тоҷикони Хуфарии ноҳияи Сариосиё // А. Шукурова // Involta Innovation Scientifik Journal, 2023, - 70 саҳ.