NIKOH URF-ODATLARI BILAN BOGʻLIQ KIYIMLARNING TOʻY QOʻSHIQLARIDAGI POETIK TALQINI
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Annotatsiya
Ushbu maqolada nikoh toʻyi marosimi bilan bogʻliq kiyim-kechaklar obrazi anʼanaviyligi, turgʻun ramziy obraz sifatida kelishi haqida soʻz yuritilgan. Liboslar oʻzbek folklorida real va ramziy maʼnolarda sevgi, oila, farzand, hosildorlik gʻoyalari, maishiy turmush bilan bogʻlab keltiriladi. Hamda har bir xalq qoʻshigʻi ijtimoiy turmush tarzidan darak beradi. Koʻpincha marosim qoʻshiqlarida eski va yangi turmushga xos predmet va buyumlar ham qiyoslanib keladi. Umumxalq tili leksik boyligining ajralmas qismini tashkil etgan kiyim-kechak nomlari nafaqat badiiy ifoda bilan keladi, balki oʻz atalish xususiyatlari mavjudligini isbotlab beradi. Shuningdek, kiyim-kechaklardagi etak, belbogʻ, yoqa kabi yordamchi qismlar ham oʻzining ramziy maʼnosiga egadir. Ular muayyan badiiy-estetik vazifalarni ifodalagan. Nikoh marosimida kelin va kuyov kiyadigan liboslar tarkibida koʻrsatib oʻtilgan mato turlari qoʻshiqda uchraydigan lirik qahramonning qaysi tabaqa vakilidan boʻlganligini obrazlantirish vositasi boʻlib ham koʻrsatib beradi. Xususan, xalq lirikasida jinslar sevgisi, oila, farzand, doʻst-dugonalar, ota-onaga mehr-muhabbat tuygʻularini aks ettirishda kiyim-kechak obrazlari alohida oʻringa egaligi tarixiy-madaniy hamda qiyosiy-analitik metodlar orqali yoritib berilgan.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Tsya robota litsenzuetsya vydpovídno do Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 xalqaro litsenziyasi.
Foydalaniladigan adabiyotlar
Аширов А. Ўзбек халқининг қадимий эътиқод ва маросимлари. – Т.: Алишер Навоий номидаги Ўзбекистон Миллий кутубхонаси нашриёти, 2007. – 276 б. (Ashirov A. Ancient beliefs and rituals of the Uzbek people.-T.:Publishing House of the National library of Uzbekistan named after Alisher Navoi, 2007.-276 p.).
Жўраев М., Худойқулова Л. Маросимнома. Ўзбек халқининг урф-одат ва маросимлари ҳақида қисқача маълумотнома. – Т.: Ўзбекистон Миллий кутубхонаси нашриёти, 2008. – 48 б. (Joraev M. Khudoykulova L. Ceremony Brief information about the customs and ceremonies of the Uzbek people. T.:National library of Uzbekistan publishing house, 2008. – 48 p.).
Мусақулов А. Ўзбек халқ лирикаси тарихий асослари, бадиияти. – Т.: Фан, 1995. – 166 б. (Musakulov A. Historical foundations, art of Uzbek folk lyrics. -T.: Science, 1995.-166 p.).
Снесарев Г.П. Реликты домусульманских верований и обрядов у узбеков Хорезма. – М.: Наука, 1969. – С.221-222. (Snesarev G.P. Relics of pre-Islamic beliefs and rituals among the Uzbeks of Khorezm. –M.: Science, 1969. – P.221-222.).
Н.Содиқова.Ўзбек миллий кийимлари. ХIX-ХХ асрлар. – Т.: Шарқ, 2003. – Б.6. (N.Sodikova. Uzbek national clothes. XIX-XX centuries. –T.:Shark, 2003.- P.6.).
Мусақулов А. Ўзбек халқ қўшиқлaрининг тарихий асослари. – Т., 1995. – Б.154. (Musakulov A. Historical foundations of Uzbek folk songs. –T.: 1995.-P.154.).
Оқ олма, қизил олма. Ўзбек халқ қўшиқлари. Кўп томлик. Тўпловчи М.Алавия. – Т.: Ғ.Ғулом номидаги Адабиёт ва санъат нашриёти, 1972. – 232 б. (White apple, red pple.Uzbek folk songs. Many roofs. Collector M. Alaviya. – Literature and Art publishing house named after G.Gulom, 1972. – 232 p.).
Тўй муборак, ёр-ёр. Тўпловчи ва нашрга таёрловчи О.Сафаров. – Т.:Маънавият, 2000. – 160 б. ( Tuy muborak, yor-yor. O.Safarov, editor and publisher. –T.: pirituality,- 2000. – 160 p.).