O‘ZBEKISTON HUDUDIDA MAHALLAGA XOS ILK BELGILARNING PAYDO BO‘LISHI VA BOSHQARUV AN’ANALARIGA DOIR MULOHAZALAR

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

Tolibboyev Muxtorjon Qosimjon o‘g‘li

Annotatsiya

Ushbu maqolada bronza davridan arablar bosqiniga qadar o‘zbek mahallasining tarixiy-etnografik ildizlari va o‘ziga xos xususiyatlarini yozma manbalar hamda arxeologik tadqiqotlarga ko‘ra tahlil qilingan. Turonzaminda bugungi mahalla deb nomlaydigan jamoaviy institut azaldan mavjud bo‘lgan va u aynan mahalla deb atalmagan bo‘lsada, xuddi shu shakldagi hududiy birliklarni uchratish mumkin.  Hududimizdagi eng qadimiy shahar tipidagi manzilgohlardan boshlab keyingi davrlarda mahallaning tarixiy-taraqqiyot bosqichlarida ijtimoiy-iqtisodiy birlashma sifatida shakllanishi, rivojlanishi va boshqaruvga xos bo‘lgan an’analari  bayon etilgan. Shuningdek, mahalla tipidagi ilk ma’muriy hududiy birliklarda ijtimoiy hayot tarzi va uning vazifalari haqida ma’lumotlar keltirib o‘tilgan.

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Bo‘lim
Tarix
muallifning biografiyasi

Tolibboyev Muxtorjon Qosimjon o‘g‘li, O‘zbekiston Fanlar akademiyasi Tarix instituti

O‘zbekiston Fanlar akademiyasi Tarix instituti kichik ilmiy xodimi

Foydalaniladigan adabiyotlar

Avesta. Yasht kitobi // Mirsodiq Is’hoqov tarjimasi. – Toshkent: Sharq, 2001.

Bo‘riyev. O. Mahalla – milliy tarixiy institut. – Toshkent: Yanginashr, 2012.

Tolipov F. Nurota vohasi aholisi oilaviy turmush tarzida jamoa an’analari (XIX asr oxiri - XX asr birinchi yarmi). Diss. Nomzod. Toshkent. 2006.

Asqarov A. Qadimgi eneolit, bronza va ilk temir davri sivilizatsiya lar tarixidan lavhalar. – Toshkent: Fan, 2023.

Ashirov A. O‘zbek xalqining qadimiy e’tiqod va marosimlari. – Toshkent.2007.

Ishquvvatov V, Tolipov F. Mahalla: o‘tmishda va bugun. – Toshkent: 2014.

Филанович М.И. О некоторых аспектах истории общины в древности и происхождении «махалла» // Ўзбекистон тарихи. – 2003. – № 2.

Асқаров А. Сапаллитепа. Ташкент. 1973

Асқаров А. Древнеземледельческая култура эпохи бронзы юга Узбекистана. – Ташкент: Фан, 1977.

Shaydullayev Sh. O‘zbekiston hududida davlatchilikning paydo bo‘lishi va rivojlanish bosqichlari. (Baqtriya misolida). Diss. Doktorlik uchun. Samarqand. 2009.

Abdullayev U. O‘rta Osiyoda ibtidoiy jamoa tuzumi va ilk davlatchilik tarixi: t.f.d uchun diss. – Urganch – 2019.

Matyakubov X. Xorazm vohasi bronza va ilk temir davri tarixi: phd uchun diss. – Toshkent, 2018.

Сагдуллаев А.С. Усадьбы древней Бактрии. – Ташкент:Фан.1987.

Muhammadjonov A. Qang‘ – qadimgi Toshkent va Toshkentliklar. – Toshkent: Sharq. 2009.

Anorboyev A. Farg‘onaning qadimgi shaharlari va ularning Markaziy Osiyo tarixida tutgan o‘rni. – Toshkent: Sharq. 2022.

Otaxo‘jayev A. Ilk o‘rta asrlar Markaziy Osiyo sivilizatsiyasida turk-so‘g‘d munosabatlari. – Toshkent: Art-flex. 2010.

Jabborov I. Yuksak madaniyat va noyob ma’naviyat maskani. – Toshkent: O‘zbekiston. 2012.

Narshaxiy Abu Bakr Muhammad ibn Jafar. Buxoro tarixi. – Toshkent: Fan, 1966.