O‘ZBEKISTONDA TUPROQ EROZIYASINING SABABLARI VA EROZIYAGA TASIR QILUVCHI OMILLAR

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

Juliyev Muxiddin Komilovich
Gafurova Laziza Akramovna
Xolmurodova Madinabonu Dilmurod qizi
Abdikairov Bekmurat Edilbay Uli

Annotatsiya

Markaziy Osiyodagi dengizga chiqish imkoni bo‘lmagan O‘zbekiston turli tabiiy va antropogen omillar ta’sirida tuproq eroziyasi bilan bog‘liq jiddiy muammolarga duch kelmoqda. Tuproqni eroziyadan himoya qilish masalalari jahonda va O‘zbekistonda global muammoga aylanib bormoqda. Asosan qurg‘oqchil va yarim qurg‘oqchil iqlimi, keng qishloq xo‘jaligi amaliyoti va cheklangan suv resurslari bilan mamlakat tuproq eroziyasiga ayniqsa moyil. Ushbu maqolada biz O‘zbekistondagi tuproq eroziyasi muammolari, ularning sabablari, ta’siri va ushbu muhim ekologik muammoni hal qilish borasidagi sa’y-harakatlarni ko‘rib chiqamiz.

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Bo‘lim
Ilmiy axborot
Mualliflar biografiyasi

Juliyev Muxiddin Komilovich, Fundamental va amaliy tadqiqotlar instituti

Fundamental va amaliy tadqiqotlar instituti, “TIQXXMI” MTU- tabiiy fanlar PhD doktori, laboratoriya mudiri, Toshkent shahridagi Turin Politexnika Universiteti - tabiiy fanlar PhD doktori, dotsent

Gafurova Laziza Akramovna, O‘zbekiston Milliy Universiteti

O‘zbekiston Milliy Universiteti – biologiya fanlari doktori. Professor

Xolmurodova Madinabonu Dilmurod qizi, Fundamental va amaliy tadqiqotlar instituti

Fundamental va amaliy tadqiqotlar instituti, “TIQXXMI” MTU-Tayanch doktoranti

Abdikairov Bekmurat Edilbay Uli, Qoraqalpog‘iston qishloq xo‘jaligi va agrotexnologiyalar instituti

Qoraqalpog‘iston qishloq xo‘jaligi va agrotexnologiyalar instituti-Tayanch doktoranti

Foydalaniladigan adabiyotlar

Gafurov, M., Mukhamedjanov, M., & Bekchanov, M. (2017). Climate change and land degradation in Uzbekistan: Need for adaptation. Environmental Earth Sciences, 76(18), 634.

Ismailov, A., Vlek, P. L., & Martius, C. (2013). Assessing land use change and desertification in Uzbekistan using satellite imagery. Environmental Earth Sciences, 68(1), 205-216.

Tashpulatov, B., Warrington, D., Tashpulatov, N., & Aliev, K. (2016). Wind erosion and deflationary desertification in Uzbekistan. Environmental Earth Sciences, 75(4), 309.

Kurbanov, E. M., Holzworth, D., Ibragimov, N., & Lusch, D. P. (2009). A review of environmental issues in Uzbekistan. Environmental Management, 44(5), 847-858.

Abdullaev, I., Rakhmatullaev, S., Azizov, M., & Lamers, J. P. (2013). Socio-environmental impacts of small reservoir development in Fergana Valley, Uzbekistan. Physics and Chemistry of the Earth, Parts A/B/C, 61, 38-45.

Khamzina, A., Lamers, J. P., & Vlek, P. L. (2010). Soil salinity and exchangeable sodium percentage in cotton-growing soils of the lower Amu Darya River basin, Uzbekistan. Agriculture, Ecosystems & Environment, 139(4), 632-641.

Eshchanov, B., Frör, O., Khamzina, A., Lamers, J. P., & Vlek, P. L. (2019). Adoption and disadoption of sustainable land management practices in Uzbekistan: Scale effects and need for context-specific solutions. Land Use Policy, 80, 8-18.

Ibragimov, N., Hockmann, H., & Rungsuriyawiboon, S. (2012). An impact analysis of trade liberalization on Uzbekistan's agriculture. Agricultural Economics, 43(3), 263-279.

M. Juliev, A. Pulatov, S. Fuchs, and J. Hübl, ‘Analysis of Land Use Land Cover ChangeDetection of Bostanlik District, Uzbekistan’, Pol. J. Environ. Stud., vol. 28, no. 5, pp. 3235–3242, May 2019, doi: 10.15244/pjoes/94216.

Juliev M, Gafurova L, Ergasheva O, et al. Land Degradation Issues in Uzbekistan. In: Al-Quraishi AMF, Mustafa YT, Negm AM (eds) Environmental Degradation in Asia. Cham: Springer International Publishing, pp. 163–176.

Gafurova L, Juliev M. Soil Degradation Problems and Foreseen Solutions in Uzbekistan. In: Dent D, Boincean B (eds) Regenerative Agriculture. Cham: Springer International Publishing, pp. 59–67.

Juliev M, Matyakubov B, Khakberdiev O, et al. Influence of erosion on the mechanical composition and physical properties of serozems on rainfed soils, Tashkent province, Uzbekistan. IOP Conf Ser: Earth Environ Sci 2022; 1068: 012005.