LAMIACEAE OILASIGA MANSUB TAKSONLARNING MORFOLOGIK BELGILARINING QIYOSIY TAVSIFI

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

Turdiboyev Obidjon Abdumalik o‘g‘li
Akbarova Muhayyo Xusanovna

Annotatsiya

Hozirgi vaqtda morfologik belgilar o‘simliklar sistematikasida eng muhim diagnostik belgilar sifatida rol o‘ynaydi. Bu, ayniqsa, Yerda keng tarqalgan Lamiaceae oilasiga mansub taksonlarning xilma-xilligini o‘rganishda muhim ahamiyatga ega. Bu turkum taksonlarining diagnostik belgilari dastlab A.Maxmedov (1991) tomonidan oila uchun ishlab chiqilgan belgilar tasnifi boʻyicha 4 guruhga boʻlingan. Bular turkum belgilari, seksiya belgilari, tur belgilari, osttur belgilaridir. Ushbu diagnostik belgilar ushbu oilaning turlari taksonomiyasida ayniqsa muhimdir. Muhim xususiyat - Lamiaceae oilasining poyalari tetraedral ekanligi. Biroq, bu oilaga mansub Salvia turkumining ba’zi taksonlarida poyaning olti burchakli ekanligini ko‘rishimiz mumkin.

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Bo‘lim
Biologiya
Mualliflar biografiyasi

Turdiboyev Obidjon Abdumalik o‘g‘li, Qo‘qon davlat pedagogika instituti

Qo‘qon davlat pedagogika instituti biologiya kafedrasi o‘qituvchisi (PhD)

Akbarova Muhayyo Xusanovna, Fergana Stete University

Farg‘ona davlat universiteti botanika va biotexnologiya kafedrasi katta o‘qituvchisi

Foydalaniladigan adabiyotlar

Akbarova М. Farg‘ona vodiysida tarqalgan Scutellaria L. turkum turlarining geografik tahlili // FarDU xabarlari. Maxsus son. – Farg‘ona, 2022. – Б. 1673-1675.

Akbarova М. Farg‘ona vodiysidagi Scutellaria L. (Lamiaceae) turlarining tizmalar bo‘yicha tarqalishi // FarDU xabarlari. Maxsus son. – Farg‘ona, 2023. №2. – Б. 87-95.

Akbarova М., Dadajonova S., Sharobidinov Sh., Xomidova M. Farg‘ona vodiysida tarqalgan ayrim dorivor o‘simliklar bioekologiyasi // O‘zMU xabarlari. – Toshkent, 2022. №3/2. – Б. 27-30.

Baikov K., Turdiboev O., Baikova E. Predictive distribution for Salvia aethiopis (Lamiaceae) in Middle Asian Region based on climatic modelling // Northern Asia Plant Diversity: Current Trends in Research and Conservation. – Novosibirsk, 2021. Vol. 38, 00007. – P. 1-7.

Baikova E.V., Turdiboev O.A., Pulatov S., Madaminov F.M., Baikov K.S., Sheludyakova M.B. Salvia insignis Kudr. (Lamiaceae): current status, rarity, and prospects for conservation in-situ // Botanica Pacifica. – Vladivostok, 2022. – № 11 (2). – P. 147–152.

Celep F. Revision of the genus Salvia L. (Labiatae) in the mediterranean and the aegean geographic regions of Turkey. 2010. Pp. 19-20.

Gulomov R.K. Fluorosenotypes of Phlomoides Moench Species Distributed in the Fergana Valley: Central Asia // International Journal of Life Sciences & Earth Sciences (IJLE). – UK, 2022. – № 5 (1). – P. 1-9

Hedge I.C. Salvia L. In: Rechinger, K.H. (Ed.) Flora Iranica 150. Akademische Druck und Verlagsanstalt, Graz, 1982. Pp. 403–476.

Sennikov A., Turdiboev O.A. Species conservation profile and revision of Salvia korolkowii (Lamiaceae, Lamiales), a narrow endemic of the Western Tian-Shan // Biodiversity Data Journal. 2022. – № 10: e89437. – P. 1-10.

Turdiboev O.A., Baikova E.V., Akbarov F., Baikov K.S. Notes on Salvia baldshuanica (Lamiaceae), an endemic species from Middle Asia // Botanica Pacifica. – Vladivostok, 2021. – № 10 (2). – P. 87-92.

Turdiboev O.A., Shormanova A.A., Sheludyakova M.B., Akbarov F., Drew B.T., Celep F. Synopsis of the Central Asian Salvia species with identification key // Phytotaxa, – Auckland, 2022. – № 543 (1). – P. 1-20.

Turdiboyev O.A. O‘zbekiston florasida Salvia L. turkumi turlari. biologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi avtoreferati. Toshkent, 2023. 45 c.

Ғуломов Р.К. Ғарбий Тянь-Шань (Ўзбекистон) флорасида тарқалган Phlomoides ostrowskiana (Regel) Adyl., R. Kam. et Machm., турининг таҳлили // Наманган давлат университети илмий ахборотномаси. – Наманган, 2020. – № 8. – Б. 44-50.

Ғуломов Р.К. Ўзбекистон флорасида тарқалган Phlomoides labiosa (Bunge) Adyl., R. Kam. et Machmedov (Lamiaceae; Phlomideae) турининг таксономик ва географик таҳлили // Наманган давлат университети илмий ахборотномаси. – Наманган, 2020. – № 6. – Б. 43-47. (03.00.00; №17).

Ғуломов Р.К. Фарғона водийсида тарқалган Phlomoides Moench туркуми (таксономияси, географияси, экологияси ва муҳофаза чоралари). Биология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD) диссертацияси автореферати. Тошкент, 2022. 45 c.

Ғуломов Р.К., Батошов А.Р. Morphological Phylogeny of the Species Phlomoides Moench (Lamiaceae) Distributed in the Fergana Valley // International Journal of Virology and Molecular Biology. – USA, 2022. – № 11 (1). – P. 9-15.

Ғуломов Р.К., Батошов А.Р. Phlomoides kirghisorum ва Phlomoides michaelis (Lamiaceae) турларини муҳофазага олиш тўғрисида // Андижон давлат университети илмий хабарномаси. – Андижон, 2021. – № 8 (60). – Б. 16-28.

Ғуломов Р.К., Батошов А.Р. Фарғона водийсида тарқалган Phlomoides (Lamiaceae) туркуми турларининг ўрганилишига доир // Андижон давлат университети илмий хабарномаси. – Андижон, 2021. – № 4 (56). – Б. 13-28. (03.00.00; №15).

Камелин Р.В., Махмедов A.M. О систематическом положении среднеазиатских видов рода Salvia (Lamiaceae) из секции Physosphace Bunge // Ботанический журнал. 1980. № 4 (65), с. 580-582.

Махмедов А.М. Губоцветные Средней Азии (систематика, география и филогения, ботанико-географический и флорогенетическнй анализ). Автореф. дис. … докт. биол. наук. - Ташкент. 1991. – С. 33-36.

Махмедов А.М. Род Шалфей – Salvia L. // Определитель растений Средней Азии. T. IX. – Т.: Изд-во "Фан", 1987. –C. 138-150.

Махмедов А.М. Шалфей Средней Азии и Казахстана (систематика, география и рациональное использование). – Ташкент: “Фан” УзССР, 1984. – С. 112.

Победимова Е.Г. Род Шалфей - Salvia L. // Флора СССР. Т. 21. Ред. Б. К. Шишкин. М.; Л.: Изд-во АН СССР, 1954. - С. 244-363.

Тахтаджян А.Л. Система магнолиофитов. Л. Наука. 1987, - С. 43.

Турдибоев О.А., Тургинов О.Т. Таксономический состав рода Salvia L. во флоре Узбекистана // Узбекский биологический журнал. – Тошкент, 2021. – № 1. – Б. 34-38.

Шмальгаузен И.И. Факторы эволюции. Теория стабилизирующего отбора. Изд. 2-е, переработ. И доп. М., Наука, 1968. - С. 7.