KLASSIK FORS VA HOZIRGI TOJIK TILLARIDAGI QISQA UNLILARNING FONOLOGIK QIYOSIY TAHLILI

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

Dilovar Homitov

Annotatsiya

Maqolada klassik fors tilidagi unlilar hozirgi tojik tilidagi unlilar bilan qiyoslangan. Klassik fors tili ozi ikki guruhga boʻlingani sababli bugungi kunda ba’zi soʻzlar turli shakllarda yozilib oʻqilmoqda. Jumladan hozirgi tojik tili ham turli geosiyosiy sabablar bilan fors tilining janubiy shevalaridan uzoqlashgani va alifboni bir necha marotaba almashtirganligi, shunigdek oʻzi alohida doirada boshqa tillar ta’sirida rivojlanganligi sababli klassik fors tilidan anchagina farqlanadi. Bu oʻzgarishlar ham fonologik, ham morfologik va ham sintaktiku stilistik sathlarda koʻzga koʻrinadi. Ushbu oʻzgarishlarni aniqlash asnosida tilning qaysi yo’nalishga qarab harakatlanayotgani va sabablarini ko’rsatib beradi.

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Bo‘lim
Ilmiy axborot
muallifning biografiyasi

Dilovar Homitov, Termiz State University

Докторанти соли дувуми Донишгоҳи давлатии Тирмиз

Foydalaniladigan adabiyotlar

https://kumitaizabon.tj/tajik-spell-checker

Алимова Х. Форс, дарий, тожик тилларининг шаклланиш босқичлари: умумийлик ва фарқлар. //Шарқшунослик. – Т.: ТошДШИ, 2008. – № 1-2, –B. 28-34.( Alimova Kh. Stages of formation of Persian, Dari, Tajik languages: commonalities and differences. //Oriental studies. - T.: TSUOS, 2008. - No. 1-2, -B. 28-34.)

Ғафуров Б.Тоҷикон. 2-қисм. –Душанбе, 2008. –330 с. 870 c. (Gafurov B. Tajikon. Part 2. -Monday, 2008. -330 p. 870 c)

Ғиёсиддин М. Ғиёс-ул-луғот. Ҷилди 1. Таҳияи матн бо пешгуфтор, мулҳақот, тавзеҳот ва феҳристи А. Нуров. - Д.: Адиб, 1988. 480 с.(Ghiyasuddin M. Ghiyas-ul-Lughot. Volume 1. Preparation of the text with a foreword, references, explanations and a list of A. Nurov. - D.: Adib, 1988. 480 p.)

Ғиёсиддин М. Ғиёс-ул-луғот. Ҷилди 2. Душанбе, Адиб, 1988. 882 с.( Ghiyasuddin M. Ghiyas ul-logot. 2 vol. Dushanbe, Adib, 1988. 882 p.)

Джаббарова М. Ученые записки Худжандского государственного университета им. академика Б. Гафурова. Гуманитарные науки.// Роль стяжения звуков в возникновении вариантности слов в переводческих произведениях X века. Хужанд. 2013. С. 41-42.( Jabbarova M. Scientific notes of the Khujand State University named after. Academician B. Gafurov. Humanities.// The role of contraction of sounds in the emergence of word variance in translation works of the 10th century. Khujand. 2013. S. 41-42.)

Қуронбеков А. Классик форс тили ҳамда ҳозирги давр форс, дарий ва тожик тиллари фонемалар тизимининг қиёсий таҳлили//Шарқ классик филологияси. – Тошкент: ТошДШИ, 2009. –Б.11-19.(Kuronbekov A. Comparative analysis of the phoneme system of the classical Persian language and modern Persian, Dari and Tajik languages//Oriental classical philology. - Tashkent: TSUOS, 2009. - P.11-19.)

Қуронбеков А. Форс тили лексиколоияси. – Тoшкент, 2009. 105 б.( Kuronbekov A. Lexicology of the Persian language. - Tashkent, 2009. 105 p.)

Муҳаммад Ҷалолиддин Балхӣ. Маснавии маънавӣ, 6 дафтар, Душанбе, Адиб, 2013.( Muhammad Jalaluddin Balkhi. Masnavi of the moral, 6 books, Dushanbe, Adib, 2013.)

Основы иранского языкознания:новоиранские языки. Новоиранские языки: западная группа, прикаспийские языки. Наука. Москва, 1982. 571 с.(Fundamentals of Iranian linguistics: New Iranian languages. New Iranian languages: Western group, Caspian languages. The science. Moscow, 1982. 571 p.)

Расторгуева B.C. Опыт сравнительного изучения таджикиских говоров. ‒М.:Наука, 1964. 188 с. (Rastorgueva B.C. Experience of comparative study of Tajik dialects. ‒M.: Nauka, 1964. 188 p.)

Рустамов Ш. Забони адабии ҳозираи тоҷик. –Душанбе, 1982. 465 с.(Rustamov Sh. The modern Tajik literary language. - Dushanbe, 1982. 465 p.)

Саймиддинов Д. Аз меъёрхо ва далелхои илмӣ бояд кор гирифт. Дар иртибот ба имлои «у» кабл аз «ҳ» ва аломати «ъ»//Ҷумҳурият, 3.04.2012. (Saymiddinov D. It is necessary to work from scientific standards and evidence. Regarding the spelling of "u" before "h" and the sign "’"//Jhumuryat, 3.04.2012.)

Саймиддинов Д.Фарҳанги имлои забони тоҷикӣ. Душанбе, «Шарқи озод», соли 2013.300 с.(Saimiddinov D. Spelling culture of the Tajik language. Dushanbe, "Free East", 2013, 300 p.)

Фирдавсӣ. А. Шоҳнома, 12 ҷ, –Душанбе, Адиб, 2007.( Ferdowsi. A. Shahnoma, 12 volumes, Dushanbe, Adib, 2007.)

Хаскашев Т.Н. Фонетикаи забони адабии ҳозираи тоҷик, Душанбе-1983, 198 с.(Khaskashev T.N. Phonetics of the modern Tajik literary language, Dushanbe-1983, 198 p.)

Ҳасанов. А. Такдири як садоноки сайёр дар забонҳои эронӣ.//Ученые записки Худжандского государственного университета им. академика Б. Гафурова. Гуманитарные науки. 2013. С 3-18.(Ҳасанов. А. Такдири як садоноки сайёр дар забонҳои эронӣ.//Ученые записки Худжандского государственного университета им. академика Б. Гафурова. Гуманитарные науки. 2013. С 3-18.)

Шерозӣ С. Гулистон. –Душанбе, 2008. 234 с.(Shirozi S. Gulistan. - Dushanbe, 2008. 234 p.)

ابوالقاسمی م. دستور تاریخی زبان فارسی. تهران. 433 ص. (Abolghasemi M. Historical grammar of the Persian language. Tehran. 433 p.)

دهخدا.ا.ا. لغتنامه دهخدا. ج.9 –تهران.1947-1987. ص 13428.( Dehkhoda.A.A. Dehkhoda dictionary. Volume 9 - Tehran, 1947-1987. P. 13428.)

محمد حسین بن خلف التبریزی. برهان قاطع. 5ج. تهران. 1342ه.( Muhammad Hossein bin Khalaf Tabrizi. Conclusive proof. 5 c. Tehran. 1342.)

.مهری باقری. واج شناسی تاریخی زبان فارسی. تهران. نشر قطره. 1380. 306 ص .( Mehri Bagheri Historical phonology of Persian language. Tehran. Drop publication. 1380. 306 p)