Cu2+ZSM-5 SEOLITIDA TOLUOL ADSORBSIYASINING DIFFERENSIAL ISSIQLIKLARI VA ENTROPIYASI

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

Хаёт Бахронов
Ойбек Эргашев
Назирахон Эсонкулова
Фируза Рахматкариева
Ильмира Абсалямова

Annotatsiya

Ushbu maqolada CuZSM-5 zeolitida toluol adsorbsiyasining differentsial issiqliklari va entropiyasi natijalari keltirilgan. Adsorbsiyaning differentsial issiqligini o‘lchash uchun biz universal yuqori vakuumli adsorbsion qurilma va unga ulangan Tiana-Calve tipidagi DAK-1-1A differentsial modifikatsiyalangan mikrokalorimetrdan iborat tizimdan foydalandik, bu esa to‘g‘ridan-to‘g‘ri adsorbsion o‘zaro ta'sirning tabiati va kuchlarining ham miqdoran va ham sifatan tavsiflarini beradi. Adsorbsion-energiya xarakteristikalari o‘rtasidagi bog‘liqlik aniqlandi va butun to‘ldirish maydonida CuZSM-5 zeolitida toluol adsorbsiyasining molekulyar mexanizmi aniqlandi. CuZSM-5 zeolitida adsorbsiyalangan toluol Cu2+ kationi bilan birinchi koordinatsion sferada joylashib, dimer komplekslarni hosil qiladi. Zaryad zichligi adsorbsiya mexanizmiga, energiyasiga va adsorbsiyalangan molekulalar soniga sezilarli ta'sir ko‘rsatishi aniqlandi. CuZSM-5 seolitida toluol adsorbsiyasining oʻrtacha molyar entropiyasi seolitdagi toluol molekulalarining harakatchanligi suyuq fazadan past boʻlishini va qattiq fazaning harakatchanligiga yaqin ekanligini koʻrsatadi, bu esa toluol molekulalarining harakatchanligi kuchli tormozlanganligidan dalolat beradi.

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Bo‘lim
Kimyo
Mualliflar biografiyasi

Хаёт Бахронов, Tashkent University of Information Technologies named after Muhammad al-Khwarizmi

доктор химических наук, доцент, Ташкентский Университет Информационных Технологии имени Мухаммада ал-Хоразмий

Ойбек Эргашев, Namangan Engineering and Technology Institute

доктор химических наук, профессор, Наманганский Инженерно-Технологический Институт

Назирахон Эсонкулова, Namangan Engineering and Technology Institute

базовый докторант, Наманганский Инженерно-Технологический Институт

Фируза Рахматкариева, Institute of General and Inorganic Chemistry of the Academy of Sciences of the Republic of Uzbekistan

доктор химических наук, старший научный сотрудник, Институт общей и неорганической химии АН РУЗ

Ильмира Абсалямова, Tashkent University of Information Technologies named after Muhammad al-Khwarizmi

ассистент, Ташкентский Университет Информационных Технологии имени Мухаммада ал-Хоразмий

Foydalaniladigan adabiyotlar

R. Eshmetov, D. Salikhanova, D. Jumaeva, I. Eshmetov, D. Sagdullaeva, J. Chemical Technology and Metallurgy, 57(4), (2022)

D. Jumaeva, O. Toirov, Z. Okhunjanov, U. Raximov, R. Akhrorova, J. of Chemical Technology and Metallurgythis, №58(2), (2023)

D. Jumayeva, I. Eshmatov, B. Jumabaev, A. Agzamkhodjayev, J. of Chemical Technology and Metallurgythis, №51 (2016)

D. Juraevna, U. R. Yunusjonovich, O. E. Karimovich, J. of Chemical Technology and Metallurgy, №57 (2022)

N. S. Khudayberganova, A. Rizaev, E. B. Abduraxmonov, Adsorption properties of benzene vapors on activated carbon from coke and asphalt (E3S Web of Conferences 264, 01022 (2021) CONMECHYDRO – 2021)

F. G. Rakhmatkarieva, O. K. Ergashev, O. Davlatova, M. X. Kokhkharov, M. Khudoyberganov, E. B. Abdurakhmonov, T. D. Abdulkhaev, NalTA energy in molecular sieve guest-guest interactions energetics of host-guest interactions in NalTA molecular electrics, Journal of Physics: Conference Series 2388 (2022) 012175. IOP Publishing APITECH-IV-2022

M. I. Karabayeva, S. R. Mirsalimova, D. S. Salixanova, S. V. Mamadaliyeva, S. S. Ortikova, Khimiya Rastitel'nogo Syr'yathis, №1(2022)

M. S. Khudoyberganov, F. G. Rakhmatkarieva, E. B. Abdurakhmonov, I. Tojiboeva, Kh. Tadjieva, Thermodynamics of Water Adsorption on Local Kaolin Modified Microporous Sorbents (AIP Conference Proceedings 2432, 2022)

А. Р. Каримова, А. Р. Давлетшин, Ю. А. Хамзин, М. У. Имашева, Башкирский химический журнал, Том 25, № 4 (2018)

N. Abdullayev, M. Kodirkhonov, O. Ergashev, I. Sapaev, Absorption of Ag+ ions on polymer membranes based on chitosan and Na- carboxymethylcellulose, International Conference on Problems and Perspectives of Modern Science (ICPPMS-2021), Tashkent, (AIP Conference Proceedings 2432, 2022)

Н. Абдуллаев, М. Қодирхонов, О. Эргашев, Научный журнал Universum: химия и биология, №10 (2021)

A. Chatterjee, T. Iwasaki, T. Ebina, H. Tsuruya, T. Kanougi, Y. Oumi, M. Kubo, A. Miyamoto, Appl. Surf. Sci., V.130-132 (1998).

Z. Wang, A. Mitra, H. Wang, L. Huang, Y. Yan, Adv. Mater., 13 (2001)

Z. Wang, A. Mitra, H. Wang, L. Huang, Y. Yan. Pure - silica zeolite low-k dielectric thin films, Adv. Mater., 13 (2001)

Ю. Тарасевич, В. Поляков, Х. Миначев, А. Пенчев, Кол. ж., T.55, №1 (1993)

Kh, Bakhronov, O. Ergashev, Kh. Kholmedov, A. Ganiev, M. Kokhkharov, N. Akhmedova, Adsorption of Carbon Dioxide in Zeolite LiZSM-5, International Conference on Problems and Perspectives of Modern Science (ICPPMS-2021), Tashkent, (AIP Conference Proceedings 2432, 2022)

Kh. Bakhronov, O. Ergashev, Kh. Karimov, T. Abdulkhaev, Y. Yakubov, A. Karimov, Thermodynamic Characteristics of Paraxylene Adsorption in LiZSM-5 and CsZSM-5 Zeolites, International Conference on Problems and Perspectives of Modern Science (ICPPMS-2021), Tashkent, (AIP Conference Proceedings 2432, 2022)

G. U. Rakhmatkariev, Mechanism of Adsorption of Water Vapor by Muscovite: A Model Based on Adsorption Calorimetry, Clays and Clay Minerals, 2006, vol. 54, pp. 423-430.

T. D. Аbdulxaev, Sh. А. Kuldasheva, Y. Yu. Yakubov, Regulations of differential entropies of water adsorption in zeolite NH4ZSM-5, XVIII international scientific and practical conference «International Scientific Review of the Problems and Prospects of Modern Science and Education» USA, Boston, November 20-21, 2019, № 10 (20). Р. 7-9

Й. Ю. Якубов, Ф. Г. Рахматкариева, Ф. Р. Сайдуллаев Адсорбция паров воды на цеолите НZSM-5, Композицион материаллар 2019, №4. - С. 76-79.

B. Boddenberg, G. U. Rakhmatkariev, J. Viets, Kh. N. Bakhronov, Statistical and thermodynamics of ammonia-alkali cation complexes in zeolite ZSM-5, Proceeding 12th International Zeolite Conference, Baltiore, USA, 5-10 July, 1998, pp.481-488.

B. Boddenberg, G. U. Rakhmatkariev, J. Viets, Kh. N. Bakhronov, Thermodynamics and statistical mechanics of ammonia in zeolite NaZSMS, Berichte der Bunsengesellschaft, Physical Chemistry Chemical Physicsthis link is disabled, 1998, 102(2), pp. 177–182.