Рúnica granátum O‘SIMLIGI “QAYUM” NAVINING KIMYOVIY ELEMENTLAR TARKIBINI ANIQLASH

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

Хусниддин Саминов
Алиджан Ибрагимов
Отабек Назаров

Annotatsiya

O‘zbekistonda o‘sadigan Anor(Punica granatum) o‘simligi “Qayum” navining turli organlari: ildizi, urug’i, barglari, poyasi hamda poya va meva po’stlog’Ining elementar tarkibi elementar tarkibi va miqdoriy tarkibi neytron- faollashuv tahlili usuli bilan tadqiq qilindi. Os’imlikning  tadqiq qilingan turli organlarida  32 ta makro- va mikroelementlar aniqlandi. Makroelementlar (K, Ca va Na) umumiy element tarkibining 86,45-96,73%, mikroelementlar (Mn, Fe, Ba, Sr, Rb, Ni, Br, Zn) 4,27-13,55% ni tashkil qildi. Anor mevalari po’st’log’ida enq ko’p miqdorda, barglarida eng kam miqdorda makroelementlar aniqlandi.Makro va mikroelementlarning umumiy miqdori 240,7236 mkg/g dan 1427,138 mkg/g gacha o'zgarib turadi.  Namunalar tarkibida kaliy,kalsiy va natriy makroelementlari aniqlandi.O'simlikning barcha organlarida kaliy maksimal tarkibga ega, qiymatlari 183 mkg/g dan 1220 mkg/g gacha o'zgarib turadi. O'simlik tarkibida 31 ta mikroelement aniqlandi.Mikroelementlarning umumiy miqdori 29,243 mkg/g dan 55,2048 mkg/g gacha o‘zgarib turadi. Mikroelementlarning eng ko'p miqdori anor urug'larida mavjud. Asosiy mikroelementlar Mn, Fe, Ba, Sr, Rb, Ni, Br, Zn ning turli o‘simlik organlaridagi maksimal miqdori temir uchun 13,2 mkg/g, minimali miqdori esa rux uchun 0,6 mkg/g ni tashkil qildi. Zaharli elementlar orasida faqat mishyak aniqlangan.

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Bo‘lim
Kimyo
Mualliflar biografiyasi

Хусниддин Саминов , Fergana State University

преподователь кафедры химии Ферганского государственного университета.

Алиджан Ибрагимов , Fergana State University

д-р хим. наук, профессор кафедры химии Ферганского государственного университета.

Отабек Назаров , Fergana State University

доктор философии по химическим наукам(PhD),доцент кафедры химии Ферганского государственного университета

Foydalaniladigan adabiyotlar

Shaygannia E., Bahmani M., Zamanzad B., Rafieian-Kopaei M. A Review Study on Punica granatum L. Evid Based Complementary Altern Med. 2016; 21(3): (Шайганния Э., Бахмани М., Заманзад Б., Рафиян-Копаей М. Обзорное исследование Punica granatum L. Основанное на Evid дополнительное альтернативное лекарство.)

Coronado-Reyes J.A., Cortés-Penagos C. de J., González-Hernández J. C. Chemical composition and great applications to the fruit of the pomegranate (Punica granatum): a review. Food Sci. Technol, Campinas, v42, e29420, 2022 (. Коронадо-Рейес Х.А., Кортес-Пенагос К. де Х., Гонсалес-Эрнандес Х.К. Химический состав и полезные свойства плодов граната (Punica granatum): обзор. Пищевая наука. Технол, Кампинас)

El-nemr S.E., Ismail I.A., Ragab M. Chemical composition of juice and seeds of pomegranate fruit. Molecular Nutrition and Food Research. 1990; 34(7): (Эль-нэмр С.Э., Исмаил И.А., Рагаб М. Химический состав сока и косточек плодов граната. Молекулярное питание и исследования продуктов питания)

Dadashi S. , Mousazadeh M. , Emam-Djomeh Z. , Mousavi S.M. Pomegranate (Punica granatum L.) seed: A comparative study on biochemical composition and oil physicochemical characteristics. Int J Adv Biol Biom Res. 2013; 1(4): (Дадаши С., Мусазаде М., Эмам-Джоме З., Мусави С.М. Семя граната (Punica granatum L.): сравнительное исследование биохимического состава и физико-химических характеристик масла.)

Sabale S., Rao P., Jadhav R.Nutritional value of pomegranate: a review.World Journal of Pharmaceutical Research. 2020.Vol 9(5):733-744. (Сабале С., Рао П., Джадхав Р. Пищевая ценность граната: обзор. Всемирный журнал фармацевтических исследований.)

Rowayshed G., Salama A., Abul-Fadl M., Akila-Hamza S., Emad A. Mohamed. Nutritional and Chemical Evaluation for Pomegranate (Punica granatum L.) Fruit Peel and Seeds Powders By Products. Middle East Journal of Applied Sciences, 2013.(4): (Ровайшед Г., Салама А., Абул-Фадл М., Акила-Хамза С., Эмад А. Мохамед. Пищевая и химическая оценка граната (Punica granatum L.), кожуры фруктов и порошков семян, побочных продуктов. Ближневосточный журнал прикладных наук)

Usman Saleemullah, Hafeezur R, Sajjad A, Zaid K, Iftikhar J., Ayoub KhanM.,Haris M.Physio Chemical Properties of Pomegranate Varitieas Collected from Peshawar Local Market.Agri Res & Tech: Open Access J. 2018.14(1):1-5. (Усман Салимулла, Хафизур Р., Саджад А., Зайд К., Ифтихар Дж., Аюб Хан М., Харис М. Физико-химические свойства сортов граната, собранных на местном рынке Пешавара. Agri Res & Tech: Open Access J)

Feumba Dibanda Romelle1, Ashwini Rani P., Ragu Sai Manohar.Chemical composition of some selected fruit peels. European Journal of Food Science and Technology.2016.4(4):pp. (. Feumba Dibanda Romelle1, Ashwini Rani P., Ragu Sai Manohar. Химический состав кожуры некоторых избранных фруктов. Европейский журнал пищевых наук и технологий)

Lugwisha Esther Hellen, Fabian Christina, Othman Chande Othman.Determination of physico-chemical properties of pomegranate (Punica granatum L.) fruits of Dar es Salaam Tanzania. Journal of Food and Nutrition Sciences. 2014; 2(6): (Лугвиша Эстер Хеллен, Фабиан Кристина, Отман Чанде Отман. Определение физико-химических свойств плодов граната (Punica granatum L.) из Дар-эс-Салама, Танзания. Журнал продуктов питания и питания)

Аziz Ekşi, İzzet Özhamamcı.Chemical composition and guide values of pomegranate juice. GIDA.2009. 34 (5): (Азиз Экши, Иззет Ожамамджи. Химический состав и ориентировочные значения гранатового сока.)

С.А. Бакиев, Ж. Рахманов, Б.К. Кульджанов, Н.С. Осинская, Ф. Ташимова, У.Я. Хусанбаев, Я.А. Ахмедов, О. Якубов.Применение инструментального нейтронно- активационного анализа для исследования элементного состава плодоовощной продукции и лекарственных растений. Uzbek Journal of Physics. 2010,Vol.12(№3),181-187 (С.А. Бакиев, Ж. Рахманов, Б.К. Кульджанов, Н.С. Осинская, Ф. Ташимова, У.Я. Хусанбаев, Я.А. Ахмедов, О. Якубов.Применение инструментального нейтронно-активационного анализа для исследования элементного состава плодоовощной продукции и лекарственных растений.)

Ushbu muallif(lar)ning maqolalari, eng ko‘p o‘qilgan