sg

Linguistics

No. 6 (2020): Scientific journal of the Fergana State University

SCIENTIFIC AND PRACTICAL THEORY AND CONCEPT OF DIALECTS RESEARCH

Submitted
July 4, 2023
Published
2023-07-05

Abstract

The article is devoted to the theory and concept of scientific and practical research of Uzbek national dialects. The above actions were carried out diachronically and synchronously with scientific observations to rationally substantiate the theory and concept, as well as its types. They give an idea of the development of "Uzbek dialectology", "Uzbek dialectical lexicography", "Historical dialectology".

References

  1. Ўзбек тилининг изоҳли луғати. –Тошкент: Ўзбекистон миллий энциклопедияси, 2006. 2-том. –Б. 405.
  2. Мирзаев М. Диалектал сўзлар // Ўзбек шевалари лексикаси. ‒ Тошкент,1966. –Б.114-126.
  3. Абдуллаев Ф.А. Диалектал луғат тузиш принциплари // ЎТА. 1966.2-сони. –Б.35-41.
  4. Мирзаев М.Ўзбек тили Бухоро шевасининг хусусиятларига доир // ЎТА масалалари. – Тошкент, 1959.1-сон. –Б.31-38. Мирзаев М. Бухарская группа говоров узбекского языка. АКД. –Ташкент, 1965, с.68. Мирзаев М. Диалектал сўзлар // Ўзбек шевалари лексикаси. – Тошкент, 1966. –Б.114-326. Мирзаев М. Ўзбек тилининг Бухоро группа шевалари. -Тошкент: Фан, 1969. Абдуллаев Ф. А.Ўзбек тили лексикасининг баъзи бир масалаларига доир // ЎзФА Тил ва адабиёт институтининг асарлари. ‒ Тошкент, 1949.7-8-бетлар. Шерматов А. Ўзбек халқ шеваларидан текстлар. ‒ Тошкент, 1975.
  5. Ғуломов А.Ғ.Диалектал луғат ҳақида // Ўзбек тили ва адабиёти. 1968. 4-сони. –Б.14.
  6. Ишаев А. Ўзбек диалектал лексикографияси. ‒ Тошкент: Фан, 1990. 140 б.
  7. Ўзбек халқ шевалари луғати. ‒ Тошкент: Фан, 1971.
  8. Абдуллаев Ф. Ўзбек тилининг Хоразм шевалари.-Тошкент: Фанлар Академияси нашриёти, 1961. Абдуллаев Ф. А. Хоразм шевалари лексикаси // Ўзбек шевалари лексикаси. -Тошкент,1966. –Б.18-120. Абдуллаев Н. Афғонистондаги ўзбек шевалари лексикаси // ЎТА.1980. 1-сон. Абдураҳмонов Д. Бешкент шеваси лексикасидан материаллар // Тилшунослик масалалари. -Тошкент, 1960. –Б.89-95. Абдураҳмонов Д. Бешкент район шевалари лексикасидан материаллар // Ўзбек диалектологиясидан материаллар. -Тошкент, 1961.II қисм. –Б.221-228. Алиев А. Ю. Диалектал сўзлар тарихидан // Ўзбек тилшунослигининг актуал масалалари. -Тошкент, 1987. –Б.14-19. Алиев А. Наманган диалекти лексикасидан кузатишлар // Ўзбек шевалари лексикаси. -Тошкент: Фан, 1966. –Б.377-381. Бегалиев.М. Қ. Ўзбек тилининг Қорабулоқ шеваси лексикаси. -Тошкент: Иқтисод-Молия, 2007.126 бет. Бўронов М. Қорақалпоғистондаги ўзбек шеваларининг лексикасидан // Ўзбек тилшунослиги ва адабиётшунослиги масалалари. -Тошкент, 1972. –Б.87-103. Дониёров Х. Қипчоқ диалектларининг лексикаси. -Тошкент: Фан, 1979. Жўраев Б. Юқори Қашқадарё ўзбек шевалари лексикаси // Ўзбек шевалари лексикаси. -Тошкент: Фан, 1966. –Б.160-249. Жабборов Х. Деҳқончилик лексикасида касб-ҳунарни ифодаловчи сўзлар // Ўзбек тилшунослиги масалалари. -Тошкент, Қарши, Насаф, 2012. –Б. 21-24. Зуфаров С. Сайрам шевасининг лексик хусусиятларидан // Тилшунослик ва адабиётшуносликкка оид тадқиқотлар. –Тошкент, 1965. –Б.195-205. Иброҳимов С. Фарғона шеваларининг касб-ҳунар лексикаси. I. -Тошкент, 1956. II. -Тошкент,1959. Иброҳимов С. Ўзбек тили касб-ҳунар лексикаси тадқиқотларидан // Ўзбек шевалари лексикаси. -Тошкент,1966. –Б.129-159. Йўлдошев Т. Тожикистон ССР Жанубидаги ўзбек шевалари лексикаси // Ўзбек шевалари лексикаси. –Тошкент, Фан,1966. –Б.446-459. Маматов А.Ўзбек тили лексикологиясидан материаллар. Андижон тип шеваларда қариндош-уруғ атамаларининг қўлланиши (қиёсий-этимологик тарзда). –Тошкент, 2009.240 б. Муродова Н. Навоий вилояти ўзбек шевалари лексикаси // ЎТА. 2000. 5-сони. –Б.61-63. Нафасов Т. Ўзбекистон топонимларининг изоҳли луғати. -Тошкент: Ўқитувчи, 1988. -288 б. Нафасов Т. Ўзбек номномаси. -Қарши, Насаф, 1993. -154 б. Нафасов Т. Қашқадарё ўзбек халқ сўзлари. -Тошкент: Муҳаррир, 2011. 466 бет. Омонтуриев А., Раҳмонов Б. Сурхондарё диалектал-этнографик мақолларининг изоҳли луғати (Унутилаётган мақол, матал ва айтимлар). 2-қисм. -Тошкент: Илм зиё заковат, 2019. -96 бет. Ражабов Н. Қарноб шевасининг лексик хусусиятлари // СамДУ. Асарлар. Янги серия.102. -Самарқанд,1960. –Б. 59-74. Раҳимов С.Сурхондарё ўзбек шевалари луғати. -Денов,1993. 122 бет. Тулаков С. Наманган шаҳар шеваси лексикасидан материаллар // Ўзбек шевалари лексикаси.-Тошкент, Фан, 1966. –Б.440-445. Тўйчибоев Б., Ширинов С., Қашқирли Қ. Туганмас бойликлар булоғи. -Тошкент, Ўқитувчи, 1991.196 бет. Тўйчибоев Б., Қашқирли Қ. Зомин сўзлиги. -Тошкент, 2008. 222 бет. Узоқов Ҳ. Водил шеваси лексикасидаги баъзи бир сўзларнинг маънолари // Адабиётшунослик ва тилшунослик масалалари. -Тошкент,1961.2-китоб. –Б. 241-244. Узоқов Ҳ. Жанубий Фарғона шевалари лексикасидан намуналар // Ўзбек шевалари лексикаси.-Тошкент: Фан, 1966. –Б.417-429. Шералиев Э. Ленинобод вилоятидаги ўзбек шеваларининг лексик-семантик хусусиятлари. Хўжанд, 1993. 64 бет. Шоабдураҳмонов Ш. Ш. Таянч шаҳар шевалари лексикаси // Ўзбек диалектологиясидан материаллар.11-қисм. –Тошкент, 1961. –Б.274-331. Шоимова Н. Қашқадарё ўзбек қипчоқ шевалари лексикаси. -Қарши, Насаф, 2000.140 б. Шоимова Н. Ўзбек тилининг қипчоқ лаҳжаси лексикасидан айрим қайдлар // ЎТА. 2008. –Б. 98-100. Шоимова Н. Шевалар луғатини яратиш - давр талаби // Тилшуносликнинг долзарб масалалари (Илмий мақолалар тўплами) IV. –Тошкент, 2008. –Б.202-204. Шоимова Н. Шева лексемаларидан айрим қайдлар // Хорижий филология. 2009. 1(30)-сони. –Б.72-73. Эназаров Толиб. Ўзбек шевашунослигининг долзарб масалалари // Тил ва адабиёт таълими.2017. 6-сони. 17-18-б. Эназаров Толиб, Қодирова Наргиза. Диалектал фразеологизмлар луғати хусусида // Ўзбекистон Миллий университети хабарлари. 2017. №1/6. –Б. 399-401. Ўзбек шевалари лексикаси. –Тошкент: Фан,1966. Ўзбек шевалари лексикасидан материаллар тўплаш учун сўроқлик. –Тошкент: Фан,1989. 211 бет. Ўзбек шевалари лексикаси. –Тошкент: Фан, 1991. 229 бет. Ўзбек диалектологиясидан материаллар.1-қисм. -Тошкент, 1957.351 бет. Ўзбек халқ шевалари луғати. -Тошкент: Фан, 1971. (–Б. 2-319). Ўзбек диалектологиясидан материаллар. 2-қисм. -Тошкент, 1960. 465 бет. Ўринова О. Қашқадарё лексикасида қорамол анатомияси ва унда учрайдиган касаллик номлари // Ўзбек тилшунослиги масалалари. -Қарши, Насаф, 2012. –Б.148-153. Ғуломов Ҳ. Чил сўзининг қўлланиши ва маънолари // Ўзбек шевалари лексикаси. -Тошкент, 1966. –Б.293-313.
  9. Қаранг: Турсунов У., Мухторов Ж., Раҳматуллаев Ш. Ҳозирги ўзбек адабий тили. –Тошкент: Ўқитувчи, 1975. –Б. 49.