sg
O‘zbekcha

СОВРЕМЕННОЕ СОСТОЯНИЯ ПРИРОДНЫХ РЕСУРСОВ BERBERIS INTEGERRIMA BUNGE В УЗБЕКИСТАНЕ

Авторы

Ключевые слова:

Berberis integerrima, ресурс, годовой объем, корреляция, кластер, Узбекистан

Аннотация

В статье приведены данные о современном состоянии природных ресурсов B. integerrima в Джизакской, Сурхандарьинской, Ташкентской и Ферганской областях республики. Средняя площадь с запасного значения составляет 106,0 гектара на участках площадью 300,0 га. Биологические запасы вида составляют 29,09 тонны, эксплуатационные запасы 15,42 тонны, а годовой объём возможного заготовки 0,762 тонны. Наибольшие показатели потенциала ресурсов растения отмечены в Пишагарском районе Зааминского района (0,149 т), в районе Уриклисой (0,128 т), в районе Кизил-Наур (0,129 т) Бойсунского района и в районе Аксак-Ата (0,145 т) Бостонликского района. Согласно кластерному анализу, районы по показателям ресурсов растения делятся на 3 группы. Основными факторами, влияющими на изменение урожайности растения, являются высота над уровнем моря (r=0,64) и температура воздуха (r=0,87), которые проявляют сильную корреляцию. Это связано с жизненной формой растения и его биологическими особенностями.

Биографии авторов

  • , Fanlar Akademiyasi Botanika instituti

    Fanlar Akademiyasi Botanika instituti, PhD, katta ilmiy xodim

  • , Fanlar Akademiyasi Botanika instituti

    Fanlar Akademiyasi Botanika instituti, PhD, katta ilmiy xodim

  • , Farg‘ona davlat universiteti

    Farg‘ona davlat universiteti, biologiya fanlari nimzodi, dotsent

  • , Fanlar Akademiyasi Botanika instituti

    Fanlar Akademiyasi Botanika instituti, kichik ilmiy xodim

Библиографические ссылки

Maxmudov A.V., Abduraimov O.S., Maxmudov V., Allamurotov A.L. Navoiy viloyati Konimex tumanida Ferula varia (Schrenk) Trautv. ning tabiiy resurslari // FarDU ilmiy xabarlari. 2024. Vol. 30. Issue 5. 144-156 b.

Чоршанбиев Ф.М. Зирк (монография). Тошкент, «Наврўз» 2018. – 118 б.

Хожиматов O.K. Лекарственные растения Узбекистана (свойства, применение и рациональное использование). Ташкент, “Маънавият”, 2021. 328 с.

Bussmann RW, Batsatsashvili K, Kikvidze Z (2020) Berberis jamesiana Forrest & W.W. Sm., Berberis vulgaris L. In: Batsatsashvili K, Kikvidze Z, Bussmann RW (eds) Ethnobotany of mountain regions Central Asia and Altai. Springer International Publishing International Publishing.

Sher H, Bussmann RW, Hart R, de Boer HJ (2016) Traditional use of medicinal plants among the Kalasha, Ismaeli and Sunni ethnic groups in Khyber Pakhtunkhwa province, Pakistan. J Ethnopharmacol 188:57–69. https://doi.org/10.1016/j.jep.2016.04.059

Ur-Rahman I, Sher H, Bussmann RW (eds) (2019) Reference guide on high value medicinal and Aromatic plants - sustainable management and cultivation practices. University of Swat, Pakistan. ISBN:978-969-23419-0-5.

Чоршанбиев Ф.М. Морфологическая и биохимическая оценка перспективных форм барбариса в Узбекистане Евразийский Союз Ученых. –2021. – №3(84). – C. 24-41.

. Меженський В.М. Підсумки інтродукції видів роду Berberis L. на Артемівську дослідну станцію розсадництва Інституту садівництва УААН // Інтродукція рослин. – 2007. – №.1. – С. 11–15.

Арифханов К.Т. Славкина Т.И. Виды рода Berberis L. – интродуцированные Ботаническим садом АН УзССР //Дендрология Узбекистана. Ташкент.: Фан, 1981. – С. 3–170.

Simpson M.G. Plant Systematics // Academic Press, Amsterdam – 2006. Pp. 228–230.

Alemardan A., Asadi W., Rezaei M., Tabrizi L., Mohammadi S. Cultivation of Iranian seedless barberry (Berberis integerrima “Bidaneh”): a medicinal shrub // Ind Crops Prod. 2013. – №50. Рр. 276–287.

Kafi, M.; Balandary, A.; Rashed-Mohasel, M.H.; Koochaki, A.; Molafilabi, A. Berberis: Production and Processing; Zaban va adab Press: City, Iran, 2002; ISBN 9789290814993.

Rounsaville, T.J.; Ranney, T.G. Ploidy levels and genome sizes of Berberis L. and mahonia nutt. species, hybrids, and cultivars. HortScience. 2010. 45. Pp. 1029-1033.

Давлатов C.Х. Вид рода Berberis L. В Таджикистане (Эколого-биологические особенности и рациональное исползование). Авторереф. дис... док. биол. наук.-Новосибирск: 2013. 32 с.

Farhadi Chitgar, M.; Aalami, M.; Maghsoudlou, Y.; Milani, E. Comparative Study on the Effect of Heat Treatment and Sonication on the Quality of Barberry (Berberis Vulgaris) Juice. J. Food Process. Preserv. 2017, 41, e12956.

Fallahi, J.; Moghaddam, R.P.; Nasiri-Mahallati, M. Effect of harvest date on quantitative and qualitative indices of seedless barberry. Iran. J. F. Crop. Res. 2010, 8, 225–234.

Moghaddam, P.R.; Fallahi, J.; Shajari, M.A.; Mahallati, M.N. Effects of harvest date, harvest time, and post-harvest management on quantitative and qualitative traits in seedless barberry (Berberis vulgaris L.). Ind. Crops Prod. 2013, 42, 30-36.

Kafi, M.; Balandary, A.; Rashed-Mohasel, M.H.; Koochaki, A.; Molafilabi, A. Berberis: Production and Processing; Zaban va adab Press: City, Iran, 2002; ISBN 9789290814993.

Arena M.E., Curvetto, N. Berberis buxifolia fruiting: Kinetic growth behavior and evolution of chemical properties during the fruiting period and different growing seasons. Sci. Hortic. (Amsterdam) 2008, 118, 120–127.

Chandra P. Todaria, N.P. Maturation and ripening of three Berberis species from different altitudes. Sci. Hortic. (Amsterdam) 1983, 19, 91-95.

Mahmoodi, H.R.; Zamani, G.H.; Balandary, A. The study of qualitative characteristics of seedless barberry (Berberis vulgaris L.) as influenced by different fruit harvesting dates and two different climates. In Proceedings of the 6th Congress of Iranian Horticultural Sciences, Isfahan, Iran, 2009; pp. 1486–1489.

Minore, D.; Rudolf, P.O.; Berberis, L. The Woody Plant Seed Manual, Agriculture Handbook; Bonner, F.T., Karrfalt, R.P., Eds.; U.S. Department of Agriculture Forest Service: Washington, DC, USA, 2008; Volume 727, pp. 298-302.

Eriksson, O.; Ehrlén, J. Phenological variation in fruit characteristics in vertebrate-dispersed plants. Oecologia 1991, 86, pp. 463-470.

https://planta-medica.uz/

Дмитрук Л.Б., В.В. Ивановский Рациональное использование и охрана растительных ресурсов. Учебно-методический комплекс. Белоруссия, Витебск. 2013. – 82 c.

Негребов В.В. Ресурсоведение лекарственных растений. Учебно-методический комплекс. Воронеж. 2015. – 57 c.

Пупыкина К.А. и др. Ресурсоведение и стандартизация лекарственного растительного сырья. Учебное пособие. Уфа, 2019. –117 c.

Опубликован

2025-07-28

Выпуск

Раздел

Биология

Наиболее читаемые статьи этого автора (авторов)

1 2 3 4 5 > >>